رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل منطقه در گفتگو با راهبرد معاصر پاسخ داد:
هدف سفر نماینده ایران به افغانستان چه بود؟
رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل منطقه، در خصوص هدف سفر نماینده ایران به افغانستان، گفت:«با بلوکه شدن پول های افغانستان، مردم این کشور دچار مشکلات بیشتری شدند. اگر این مشکلات تشدید شود سبب مهاجرت گسترده به سمت کشورهای همسایه از جمله ایران می شود، لذا یکی از دلایل سفر حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور به افغانستان به دلیل حل معضلات و مشکلات مردم افغانستان می‌باشد و نمیتواند مشروعیت دادن به طالبان تلقی شود.»
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، جنبش طالبان توانست با فتح سریع ولسوالی‌های این کشور و در نهایت فتح کابل، تبدیل به قدرت مسلط در همسایه شرقی ما شود. جمهوری‌‌اسلامی‌ایران با توجه به واقعیت موجود در افغانستان و با هدف کمک به بهبود سطح زندگی مردم این کشور تصمیم گرفت تا روابطی براساس نگاه «عمل‌گرایانه» با حکام جدید افغانستان دنبال کند. «تشکیل دولت فراگیر» و «تامین امنیت و رفاه مردم افغانستان» دو سیاست اصلی تهران در روابط با طالبان است. در چنین شرایطی حسن کاظمی قمی نماینده ویژه ایران در امور افغانستان به این کشور سفر کرده تا در دیدار با مقامات طالب، تدبیری برای حل مشکلات مردم افغانستان بی‌اندیشد. برهمین‌اساس در ادامه به مطالعه گفت‌وگو خبرنگار راهبرد معاصر با رضا عابدی گناباد کارشناس مسائل مسائل غرب آسیا در خصوص آخرین تحولات افغانستان و سفر آقای کاظمی به این کشور خواهیم پرداخت.
«رضا عابدی گناباد»، در خصوص تحلیل و ارزیابی سفر حسن‌کاظمی‌قمی نماینده ویژه رئیس‌جمهور به افغانستان در گفتگو با «راهبردمعاصر» گفت:«بعد از اینکه طالبان در افغانستان قدرت را به دست گرفت، بیشتر کشورها و نهادهای غربی که عمدتا بخش مهمی از هزینه های افغانستان را تامین می‌کردند از افغانستان خارج شدند.»
وی با بیان اینکه این کشور در تامین هزینه های خود به شدت وابسته به کشورهای خارجی بود، ادامه داد:«با این روند عملا افغانستان دچار مشکل شده و با توجه به ضعف زیر ساخت های مهم، حتی خود طالبان هم در تامین مایحتاج مردم دچار معضل شده است.»
عابدی گناباد در ادامه افزود:«با توجه به اینکه فصل پائیز و زمستان در افغانستان فرارسیده و عملا زیرساخت های اقتصادی این کشور به ویژه در حوزه نگهداری مواد غذایی و حمل و نقل دچار کامل نیست، قطعا در فصل سرما مردم افغانستان با قطع این کمک های مالی خارجی دچار مشکل می‌شوند.»
رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل منطقه، در خصوص هدف سفر نماینده ایران به افغانستان، گفت:« از طرف دیگر با بلوکه شدن پول های افغانستان، مردم این کشور دچار مشکلات بیشتری شدند. اگر این مشکلات تشدید شود سبب مهاجرت گسترده به سمت کشورهای همسایه از جمله ایران می شود، لذا یکی از دلایل سفر حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور به افغانستان به دلیل حل معضلات و مشکلات مردم افغانستان می‌باشد و نمیتواند مشروعیت دادن به طالبان تلقی شود.»
او ادامه داد:«کما اینکه برخورد اکثر کشورها هم با طالبان احتیاط آمیز است و ایران هم همین نگاه را دارد. حرف ایران این است که باید دولت فراگیر در افغانستان شکل بگیرد. چیزی که طالبان باید بدان تن بدهد و جامعه جهانی و کشورهای منطقه هم به نوعی به دنبال آن هستند.»
عابدی گناباد با تاکید بر لزوم تشکیل دولت فراگیر در افغانستان گفت:« جامعه جهانی هم به دنبال چنین دولتی است چرا که می‌داند اگر یک دولت فراگیر که تمام اقوام و فِرَق و مذاهب افغانستان و گروه های قومی در آن قرار گیرند، شکل نگیرد قطعا این کشور سرنوشت شومی خواهد داشت و دوباره یک عده ای اسلحه به دست میگیرند و ناامنی ایجاد میشود و این ناامنی ها قاعدتا بر کشورهای همسایه و منطقه هم اثرگذار خواهد بود و پیامدهای منفی در پی خواهد داشت.»
وی در پاسخ به این سوال که منافع ایران در این دیدار چه خواهدبود؟ گفت:«انتظار ایران از طالبان آن است که بحث دولت فراگیر و بازی دادن سایر اقوام در این امر بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد؛ از طرفی اقدامات تروریستی که عمدتا شیعیان را هدف گرفته در ماه های اخیر در افغانستان شدت گرفته و داعش پشت آنهاست متوقف شود. ایران به دنبال این است که به نوعی به طالبان فشار بیاورد که با افزایش تمهیدات امنیتی مانع این اقدامات تروریستی علیه شیعیان در این کشور شود.»
این کارشناس مسائل غرب آسیا در خصوص ارزیابی نوع مناسبات ایران با افغانستان و طالبان در آینده با توجه شرایطی که وجود دارد و روندی که در پیش است، گفت:«طالبان نیاز به مشروعیت بین المللی دارد اما با مشکلات بسیاری در این حوزه من جمله همراه نبودن بخشی از جامعه افغانستان با آنها مواجه است.»
عابدی با تاکید بر تلاش طالبان برای کسب مشروعیت بین‌المللی افزود:«به نظر می‌رسد طالبان می‌بایست تا حدودی منافع کشورهای همسایه از جمله ایران را در نظر بگیرند و تمهیداتی را با توجه به مواضعی که در گذشته داشته در این زمینه لحاظ کند.
در پایان دکتر عابدی گناباد در خصوص روابط طالبان با کشورهای همسایه افغانستان گفت:«بی شک طالبان به سمت تعامل با کشورهای منطقه پیش خواهند رفت، چون می‌دانند این کشورهای همسایه در داخل افغانستان دنباله ها، ارتباطات فرهنگی، هویتی و تمدنی دارند هم پاکستانی‌ها، هم ایرانی‌ها و هم سایر کشورها سعی میکنند این کشورها را به وضوح با خود همراه کند تا بتواند در داخل هم اجماعی برای خود داشته باشند.وی در ادامه گفت:«به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه‌مدت ما شاهد تنشی میان طالبان و ایران نخواهیم بود.»